زندگی اخلاقی 1

    » برگی دیگر از کتاب «فرهنگ خانواده»

زندگی اخلاقی، یک زندگی «فراقانونی» است؛ به معنای مثبت آن. بدین‌سان که اخلاق و ارزش‌های انسانی و حالت‌های عاطفی و روانی چنان در آن پررنگ‌اند که برای حقوق و قانون (به معنایی که در زندگی حقوقی حاکم است) مجالی باقی نمی‌ماند. از این‌رو، حیات مشترک زن و شوهر بر اساس تعاون و تفاهم و عشق و ایثار بنا نهاده شده است.

در این زندگی، به قوانین و احکام حقوقی و مدنی استناد نمی‌شود؛ مگر... به اندازۀ نیاز و به گاه ضرورت؛ آن هم در هاله‌ای از ادب و احترام.

در زندگی اخلاقی، زن و شوهر، عاشق و معشوق‌اند؛ رفیق و فدایی همدیگرند و یکی‌اند؛ در نتیجه، روح عشق و ایثار، پیکر زندگی‌شان را شاداب و طربناک کرده است.

در این نوع زندگی، حقوق و قانون مراعات می‌شود، امّا نه از سر اکراه و اجبار، بلکه به دلخواه و اختیار؛ حریم‌ها و حرمت‌ها پاس داشته می‌شوند، امّا نه از روی قرارداد و از ترس، بلکه از روی احترام و تکریم.

در زندگی اخلاقی، مرد کار می‌کند، امّا نه برای آن‌که قانون، تأمین نفقۀ زن و هزینۀ زندگی را بر عهدۀ او نهاده است، بلکه به فرمودۀ پیامبر اعظم6 کار او جهادی مقدّس و خود او مجاهد فی سبیل‌الله است:

«الکادُّ عَلی عِیالِهِ کَالمُجاهِدِ فی سَبیلِ اللهِ»؛[1]

آن کس که برای عیال و تأمین معاش خانواده‌اش تلاش می‌کند، چونان مجاهد در راه خداست.

در زندگی اخلاقی، زن در خانه کار می‌کند، امّا نه مانند مزدوران و برای گرفتن مزد، بلکه به فرمودۀ امیرمؤمنان (ع) خانه برای او چونان میدان جهاد فی سبیل­الله است و همسرداریِ نیکو برای او چون جهاد در راه خداست و پاداش او مانند پاداش مجاهدان است:

«جِهادُ المَرأةِ حُسنُ التَّبَعُّلِ»؛[2]

جهاد زن، نیکو شوهرداری کردن است.